Modern theater
In het naturalistische Théâtre Libre werd de theatertraditie bruusk aan de kant geschoven. De oprichter André Antoine wilde de onverbloemde realiteit nabootsen voor zijn publiek.
In de theaterstukken werd de schaduwzijde van het fin de siècle getoond, met onderwerpen als armoede, prostitutie en alcoholisme. Ook de uitvoering was modern: voor de realistische ervaring van het boerenleven werden er zelfs levende kippen en koeien op het podium gehesen.

Henri Gabriel Ibels, Theaterprogramma voor Le devoir van Louis Bruyerre (Théâtre Libre, 15 februari 1893), 1893
Het symbolistische theater
Als reactie op het naturalistische Théâtre Libre ontstond er een tweede stroming in het moderne theater. Bij het symbolistische Théâtre de l’Oeuvre probeerden de makers een droom, gevoel of idee op te wekken, zonder het al te letterlijk in beeld te brengen. Ze wilden mystiek op het podium creëren door op te treden achter een halfdoorzichtig scherm of de tekst onverstaanbaar voor zich uit te mompelen.

Edvard Munch, Theaterprogramma voor Peer Gynt van Henrik Ibsen (Théâtre de l'Oeuvre, 12 november 1896), 1896
Verder lezen:
- Gabriel P. Weisberg, Illusions of Reality. Naturalist Painting, Photography, Theatre and Cinema, 1875-1918, Amsterdam 2010
- Patricia Eckert Boyer, Artists and the Avant-Garde Theater in Paris 1887-1900, Washington 1998
- Geneviève Aitken, Artistes et Théâtres d’Avant-Garde. Programmes de théâtre illustrés. Paris 1890-1900, Parijs 1991