silent ritual
In de interieurs van de Nabis en andere prentkunstenaars heerst doorgaans rust.
Ze worden bevolkt door welgestelde vrouwen die hun tijd doorbrengen met alledaagse bezigheden als lezen, pianospelen, badderen en handwerken.
Sommige vrouwen hebben zelfs helemaal niets om handen en geven zich volledig over aan vredige mijmeringen.
George Mauner omschreef dit hoofdmotief van het fin de siècle in zijn boek over de Nabis treffend als ‘het stille ritueel’.
-
Meditatieve interieurs
Kunstenaars als Edouard Vuillard hoopten met deze voorstellingen de meditatieve gemoedstoestand van hun figuren op de beschouwer over te brengen.
Zo ook in De naaister, een kleurenlithografie die hij ontwierp voor het tijdschrift La Revue blanche. Een vrouw, op de rug gezien in ijl tegenlicht, zit gebogen over haar werk. De stukjes stof op de voorgrond en de ornamenten van het interieur gaan een decoratief spel aan met de patronen op haar japon.
Door het spaarzame kleurgebruik gaat ze volledig op in haar omgeving. Haar wereld is slechts gefragmenteerd weergegeven, waardoor er veel te raden overblijft en een gewijde stemming heerst.
-
Mannen in vrouwelijke interieurs
In de 19de eeuw speelden de levens van echtelieden zich vaak gescheiden af. De man leidde een actief leven buiten de deur, terwijl de vrouw aan huis gebonden was en passief wachtte op diens terugkeer.
Vanwege de hectiek van het moderne leven voelden mannen zich aan het einde van de 19de eeuw echter ook steeds meer aangetrokken tot de rust en privacy van hun comfortabele appartement.
Daarom zijn er in de prenten van kunstenaars als Théophile-Alexandre Steinlen, Maurice Denis en Félix Vallotton soms ook mannen genieten van ‘stille rituelen’ zoals het maken van muziek.
Verder lezen
George L. Mauner, The Nabis. Their History and Their Art 1888-1896, New York, 1978
Ursula Perucchi-Petri, Intime Welten. Das Interieur bei den Nabis. Bonnard, Vuillard, Vallotton, Bern, 1999
Susan Hollis Clayson, ‘Looking within the Cell of Privacy’, in Peter Parshall et al., The Darker Side of Light. Arts of Privacy, 1850-1900, Londen, 2009
