symbolisme
‘Alles achter deze wereld’, zo zou je de orïentatie van veel moderne (prent)kunstenaars kunnen samenvatten.
De fascinatie voor de werelden achter de zichtbare werkelijkheid deelden ze met eigentijdse schrijvers, dichters en theatermakers.
Het was een reactie tegen het rationalisme en materialisme die de westerse samenleving aan het einde van de 19de eeuw domineerden.
De manier waarop deze onzichtbare werelden in prenten werden verbeeld liep uiteen.
Waar sommige kunstenaars mythische, literaire en Bijbelse thema’s uitbeeldden, kozen andere voor een meer subtiele benadering door diepere waarheden achter dagelijkse onderwerpen te suggereren.
-
De monsters van Redon
Odilon Redon probeerde in zijn duistere prenten ‘het onzichtbare zichtbaar’ te maken.
Zijn etsen en lithografieën worden bevolkt door fantasiefiguren die rechtstreeks uit zijn onderbewuste lijken te zijn gestapt.
Hij gebruikte zijn werk dan ook als poort naar de dieptes van zijn eigen ziel. Naar de betekenis van deze raadselachtige prenten blijft het gissen.
Zoals de meeste symbolistische kunstenaars was hij tegen elke duiding van zijn werk, omdat die ten koste zou gaan van de mystiek.
-
De symboliek van het dagelijks leven
Vergeleken met de vervreemdende fantasievoorstellingen van Redon lijken de verstilde interieurs en landschappen van de Nabis wat alledaags.
Toch probeerden ze om in hun prenten onder het oppervlak van het dagelijks leven te reiken en de verborgen essenties en emoties door middel van stemming voelbaar te maken.
Ze stileerden de zichtbare werkelijkheid door hun indrukken te vertalen naar een (dis)harmonie van kleuren, lijnen en vlakken, iets waar de kleurenlithografie zich bij uitstek voor leende.
Verder lezen
Pierre-Louis Mathieu, La génération symboliste, Genève, 1990
Henri Dorra (red.), Symbolist Art Theories. A Critical Anthology, Berkeley, 1994
Pierre Théberge et al., Lost Paradise. Symbolist Europe, tent.cat., Montreal (Montreal Museum of Fine Arts), 1995
