Beeldmateriaal tentoonstelling Van Gogh in Auvers
Beeldmateriaal bij de tentoonstelling Van Gogh in Auvers voor pers en mediaredacties.
Nieuwe tentoonstelling van 12 mei t/m 3 september 2023.
Vanaf 12 mei presenteert het Van Gogh Museum een grote tentoonstelling over de laatste maanden van Vincent van Gogh. In het Noord-Franse dorp Auvers-sur-Oise was de kunstenaar enorm productief en maakte hij enkele van zijn beroemdste schilderijen, zoals Korenveld met kraaien (1890, Van Gogh Museum, Amsterdam) en Dokter Paul Gachet (1890, Musée d’Orsay, Parijs). Nooit eerder is er een overzichtstentoonstelling geweest over deze korte, maar cruciale laatste fase van zijn artistieke ontwikkeling.
Van Gogh in Auvers. Zijn laatste maanden brengt bruiklenen van over de hele wereld uit musea en privécollecties samen, waaronder topstukken als De kerk van Auvers-sur-Oise (1890, Musée d’Orsay, Parijs), Adeline Ravoux (1890, privécollectie) en Bloeiende kastanjetakken (1890, Collectie Emil Bührle, Zürich). De bezoeker krijgt de unieke kans een groot aantal werken van Vincent van Gogh te zien die nog nooit samen zijn getoond.
Van Gogh in Auvers is een samenwerking met Musée d’Orsay: acht schilderijen uit het Parijse museum worden voor dit bijzondere project eenmalig uitgeleend.
Vincent van Gogh, Korenveld met kraaien, 1890
Emilie Gordenker (directeur Van Gogh Museum):
‘Wij zijn enorm blij dat we deze prachtige tentoonstelling aan de wereld kunnen presenteren in het jaar waarin het Van Gogh Museum zijn vijftigjarig jubileum viert. Een groot deel van de werken is nooit eerder in Nederland getoond en is nu voor het eerst hier te bewonderen. We kunnen Van Gogh in Auvers met recht een tentoonstelling noemen die je maar één keer in je leven meemaakt.’
Vincent van Gogh kwam op 20 mei 1890 aan in het vlak bij Parijs gelegen dorp Auvers-sur-Oise. Na een verblijf van een jaar in een kliniek in het zuiden van Frankrijk hoopte hij zich in een vrije omgeving − en dichter bij zijn broer Theo, die in Parijs woonde − beter te kunnen verweren tegen zijn geestelijk lijden. De keuze viel op Auvers vanwege de aanwezigheid van dokter Paul Ferdinand Gachet (1828-1909), een arts gespecialiseerd in melancholie die Van Gogh kon bijstaan. Gachet was bevriend met veel kunstenaars en hij schilderde en etste zelf ook in zijn vrije tijd.
Auvers leek een ideale omgeving voor Van Gogh, die er meteen hoopvol en met nieuwe ambitie aan het werk ging. Vanuit de herberg waar hij een kamer huurde verkende hij het dorp en de omgeving, en legde die vast in talrijke landschappen en dorpsgezichten. Ook ging hij regelmatig bij Gachet langs om daar te schilderen, wat leidde tot kleurrijke bloemstillevens en enkele bijzondere portretten, zoals Dokter Paul Gachet (1890, Musée d’Orsay). Van Gogh was in Auvers bijzonder productief en maakte vaak meer dan één schilderij per dag, volop experimenterend met nieuwe benaderingen van kleur, penseelstreek, formaten en onderwerpen.
Ondanks de inspiratie die de nieuwe omgeving hem bood, kregen gevoelens van mislukking, eenzaamheid en melancholie steeds meer de overhand. Uiteindelijk verkoos hij zijn leven te beëindigen. Hij overleed op 29 juli en werd de volgende dag door zijn broer Theo, dokter Gachet en enkele vrienden en kennissen naar zijn laatste rustplaats gebracht op het kerkhof van Auvers. Al had Van Gogh toen als schilder nog maar een kleine reputatie, hij liet een groots oeuvre achter.
In de tentoonstelling worden vijftig schilderijen en ruim dertig tekeningen uit Auvers samengebracht. Acht schilderijen uit Musée d’Orsay, afkomstig van de kinderen van dokter Gachet, worden voor dit bijzondere samenwerkingsproject eenmalig uitgeleend, waaronder topstukken als De kerk van Auvers-sur-Oise (1890) en Zelfportret (1889).
Een ander bijzonder bruikleen is Adeline Ravoux (1890) uit een privécollectie. Dit opmerkelijke portret dat Van Gogh schilderde van de dochter van de herbergier is sinds 1955 niet meer tentoongesteld en komt nu voor het eerst naar Nederland. Het expressief geschilderde Bloeiende kastanjetakken (1890) uit de Collectie Emil Bührle in Zürich, dat ook nier eerder te zien was, behoort tot de beste stillevens die Van Gogh ooit maakte.
Spectaculair is ook de reeks van tien panoramische landschappen uit zijn laatste weken, die nu voor even weer samen te bewonderen zijn, waaronder Velden bij Auvers-sur-Oise (1890, Belvedere Museum, Wenen) en Kreupelhout met twee figuren (1890, Cincinnati Art Museum).
Gedurende de tentoonstellingsperiode van Van Gogh in Auvers is ook Dr. Gachet & Van Gogh. Experimenteren met etsen te zien. In deze kleine tentoonstelling worden de diverse drukken van Van Goghs enige ets uit de collectie van het Van Gogh Museum getoond en worden deze werken in de context van Gachets artistieke broedplaats geplaatst.
Tijdens zijn verblijf in Auvers-sur-Oise experimenteerde Van Gogh voor het eerst in zijn leven met de etstechniek. De prent die hij toen maakte, geeft blijk van zijn bijzondere band met dokter Gachet. Deze had zijn praktijk in Parijs, maar kocht in 1872 een tweede huis in Auvers waar hij vanaf dat moment ook etsen vervaardigde op zijn eigen etspers, onder het pseudoniem Paul van Ryssel.
Gachet wist in Auvers meerdere kunstenaars te inspireren tot experimenten met de prentkunst, waaronder − reeds in 1873 − Paul Cézanne, Camille Pissarro en Armand Guillaumin. Ook Van Gogh maakte bij Gachet zijn eerste en enige ets en drukte deze niet alleen af in zwarte inkt, maar experimenteerde ook met diverse kleuren. Dr. Gachet & Van Gogh komt voort uit een onderzoeksproject dat gesteund wordt door de Gerda Henkel Stiftung.
Onderzoeker Teio Meedendorp en associate conservator Sara Tas bezoeken het Franse dorp Auvers-sur-Oise en vertellen over de periode die Vincent van Gogh daar doorbracht. De video is Nederlands gesproken met Nederlandse en Engelse ondertiteling.
In een unieke driedelige videoserie leert de kijker meer over Van Goghs laatste maanden. Conservatoren en onderzoekers delen hun kennis over de werken die Van Gogh maakte en over zijn gemoedstoestand in deze periode. De kijker wordt meegenomen naar Auvers-sur-Oise en ontdekt de plekken die Van Gogh inspireerden tot meesterwerken als Korenveld met kraaien, De kerk van Auvers-sur-Oise en zijn laatste schilderij Boomwortels (1890, Van Gogh Museum, Amsterdam). Daarnaast vertellen de experts over de werkwijze die zij bij hun onderzoek naar deze periode gehanteerd hebben.
Van Gogh-experts vertellen: zijn laatste maanden bestaat uit drie afleveringen (Nederlands gesproken met keuze uit Nederlandse of Engelse ondertiteling) en is vanaf 12 mei via de website van het museum aan te schaffen. De videoserie is mede mogelijk gemaakt door Van Lanschot Kempen.
Het Van Gogh Museum is dankbaar voor de genereuze financiële bijdrage van verschillende steungevers. Het museum is het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, hoofdpartners de VriendenLoterij, ASML en DHL bijzonder erkentelijk voor hun steun.
Van Gogh in Auvers. Zijn laatste maanden is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Blockbusterfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Gerda Henkel Stiftung, Stichting Zabawas, Van Lanschot Kempen en Hyundai. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een indemniteitsgarantie toegekend.
Van Gogh in Auvers-sur-Oise. Zijn laatste maanden is te zien van 12 mei t/m 3 september 2023.