Zelfportret met portret van Émile Bernard (Les misérables)
Nu te zien
Paul Gauguin (1848 - 1903), Pont-Aven, 1888
olieverf op doek, 44.5 cm x 50.3 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Vincent van Gogh wist dat Japanse prentkunstenaars hun werk vaak met elkaar uitwisselden. Hij vond dat een mooi idee en stelde Paul Gauguin en Emile Bernard voor hetzelfde te doen: ‘Dat bewijst wel dat zij elkaar waardeerden en bij elkaar bleven en dat er een zekere harmonie onder hen heerste, (…). Hoe meer wij in dat opzicht op hen lijken, des te beter zal het ons vergaan', schreef hij aan Bernard. Zijn vrienden maakten allebei een zelfportret, met het portret van de ander in de achtergrond.
Gauguin schilderde zichzelf in de rol van Jean Valjean, de hoofdpersoon uit de roman Les Misérables van Victor Hugo. Hij vergeleek deze maatschappelijk verstoten, maar krachtige en liefdevolle romanheld met de miskende kunstenaars van zijn eigen tijd. ‘En doordat ik hem mijn gelaatstrekken heb gegeven, hebt u een afbeelding van mij persoonlijk en ook het portret van ons allen, arme slachtoffers van de maatschappij, die wraak nemen door het goede te doen’, schreef hij aan Vincent. Met het vrolijke bloempatroon op de muur verwees hij naar de artistieke maagdelijkheid van kunstenaars.
Van Gogh was onder de indruk van het melancholische karakter van het portret. Hij noemde de schaduwen in het gezicht van Gauguin ‘naargeestig blauw’ en stelde vast dat hij er ziek en gekweld uitzag.
- Inventarisnummer
- s0224V1962
- Afmetingen
- 44.5 cm x 50.3 cm, 74.0 cm x 63.1 cm
- Herkomst
- 4 of 5 oktober 1888 geruild door de kunstenaar met Vincent van Gogh; na zijn overlijden op 29 juli 1890 geërfd door zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door zijn moeder Jo van Gogh-Bonger, Parijs/Bussum/Amsterdam; vanaf 22 oktober 1931 in langdurig bruikleen gegeven door Vincent Willem van Gogh, Laren aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh, Laren aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden inzake het ter beschikking stellen van de collectie ter plaatsing in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam; vanaf 10 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven door de Vincent van Gogh Stichting aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum.
- kunstenaar
- Paul Gauguin
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Amsterdam, Van Gogh Museum, In the Picture. Kunstenaarsportretten, 21 februari 2020 - 30 augustus 2020
Amsterdam, Van Gogh Museum, Gauguin en Laval op Martinique, 5 oktober 2018 - 13 januari 2019
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh & Japan, 24 maart 2018 - 24 juni 2018
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013 - 12 januari 2014, nr. geen catalogusnummer
Amsterdam, Van Gogh Museum, Paul Gauguin. De doorbraak naar moderniteit, 19 februari 2010 - 6 juni 2010, nr. 65
Amsterdam, Van Gogh Museum, De keuze van Vincent. Van Goghs Musée imaginaire, 14 februari 2003 - 15 juni 2003, nr. 172
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh en Gauguin. Het atelier van het zuiden, 9 februari 2002 - 2 juni 2002, nr. 33
Chicago, Art Institute of Chicago, Van Gogh and Gauguin. The studio of the south, 22 september 2001 - 13 januari 2002, nr. 33
Amsterdam, Van Gogh Museum, Theo van Gogh 1857-1891. Kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, 24 juni 1999 - 5 september 1999, nr. 171
Amsterdam, Van Gogh Museum, Vincent van Gogh and the birth of cloisonism, 9 april 1981 - 14 juni 1981, nr. 52
Toronto, Art Gallery of Ontario, Vincent van Gogh and the birth of cloisonism, 24 januari 1981 - 22 maart 1981, nr. 52
Berlijn, Nationalgalerie, Bilder vom Menschen in der Kunst des Abendlandes : Jubiläumsausstellung der Preussischen Museen Berlin 1830-1980, 5 juli 1980 - 28 september 1980, nr. 4/52
Parijs, Institut Néerlandais, Oeuvres écrites de Gauguin et Van Gogh, 14 mei 1975 - 29 juni 1975, nr. 118
Parijs, Orangerie des Tuileries, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 december 1971 - 10 april 1972
Cincinnati, Cincinnati Art Museum, The early work of Paul Gauguin : genesis of an artist, 18 maart 1971 - 26 april 1971, nr. 14
Stockholm, Nationalmuseum (Stockholm), Gauguin i Söderhavet, 5 maart 1970 - 10 mei 1970, nr. 8
Amsterdam, Museum Fodor, 1 januari 1969 - 1 januari 1969
Zürich, Kunsthaus Zürich, Pont-Aven : Gauguin und sein Kreis in der Bretagne, 5 maart 1966 - 11 april 1966, nr. 12
Londen, Tate Gallery, Gauguin and the Pont-Aven group, 7 januari 1966 - 13 februari 1966, nr. 14
Mannheim, Städtische Kunsthalle Mannheim, Die Nabis und ihre Freunde, 23 oktober 1963 - 6 januari 1964, nr. 114
Hamburg, Hamburger Kunstverein, Wegbereiter der modernen Malerei. Cézanne, Gauguin, van Gogh, Seurat, 4 mei 1963 - 14 juli 1963, nr. 41
Stockholm, Moderna Museet, Stedelijk Museum, Amsterdam besöker Moderna Museet, Stockholm, 26 december 1961 - 28 januari 1962, nr. 35
Parijs, Institut Néerlandais, Les amis de Van Gogh, 9 november 1960 - 17 december 1960, nr. 40
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Collectie Theo van Gogh, 1 april 1960 - 1 mei 1960, nr. 47
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Collectie Theo van Gogh, 1 februari 1960 - 1 februari 1960, nr. 47
Mons, Museum voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh (1853-1890). Son art et ses amis, 22 maart 1958 - 5 mei 1958, nr. 91
New York, Loan exhibition, Gauguin: for the benefit of the Citizen's Committee for Children of New York City, 5 april 1956 - 5 mei 1956, nr. 10
Coral Gables, Lowe Gallery of the University of Miami, Paul Gauguin, 1848-1903, 8 maart 1956 - 28 maart 1956, nr. 8
Palm Beach (Florida), Society of the Four Arts, Paul Gauguin 1848-1903, 4 februari 1956 - 4 maart 1956, nr. 10
Londen, Tate Gallery, Paul Gauguin : paintings, sculpture and engravings, 30 september 1955 - 26 oktober 1955, nr. 24
Edinburgh, Royal Scottish Academy, Paul Gauguin : paintings, sculpture and engravings, 30 september 1955 - 26 oktober 1955
Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh, 7 mei 1955 - 19 juni 1955, nr. 12
Lausanne, Musée Cantonal des Beaux-Arts, Gauguin: exposition du centenaire, 16 februari 1950 - 16 april 1950, nr. 16
Bazel, Kunstmuseum Basel, Ausstellung Paul Gauguin zum 100. Geburtsjahr, 26 november 1949 - 29 januari 1950, nr. 21
Parijs, Orangerie des Tuileries, _ Gauguin : exposition du Centenaire_, 1 januari 1949 - 1 januari 1949
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh, 14 september 1945 - 1 december 1945, nr. zonder nr.
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh en zijn tijdgenooten, 6 september 1930 - 2 november 1930, nr. 160
Berlijn, Galerie Thannhauser, Paul Gauguin: 1848-1903 : Ausstellung in unserem Berliner Haus, 1 oktober 1928, nr. 27
Bazel, Kunsthalle Basel, Paul Gauguin 1848-1903, 1 juli 1928 - 1 augustus 1928, nr. 42
Londen, Leicester Galleries, An exhibition of works by Paul Gauguin (1848-1903), 1 juli 1924, nr. 63
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Moderne Kunst Kring: Ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure: exposée au Musée Municipal Suasso, 6 oktober 1912 - 7 november 1912, nr. 15
Richard Brettell ..[et al.], The art of Paul Gauguin, Washington, 1988, p. XIX-XXIV, 75-76, 161-163
Katalog von Georg Schmidt, Ausstellung Paul Gauguin zum 100. Geburtsjahr, Basel, 1949, p. 26
Stéphane Guégan ; Laurence Madeline ; Thomas Schlesser, L' autoportrait dans l'histoire de l'art : De Rembrandt à Warhol, l'intimité révélée de 50 artistes, Paris, 2009, p. 131
Katalogredaktion Brigitte Hüfler ; Geleitwort Gerhart Rudolf Baum ; Vorwort Stephan Waetzoldt, Bilder vom Menschen in der Kunst des Abendlandes : Jubiläumsausstellung der Preussischen Museen Berlin 1830-1980, Berlin, 1980, p. 192
Voorwoort van Conrad Kikkert ; text Le Fauconnier, Catalogue des ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure, Amsterdam, 1912, p. 12
Personal reminiscenes by A.S. Hartrick, Catalogue of an exhibition of works by Paul Gauguin (1848-1903), London, 1924, p. 34
Inl. V.W. van Gogh, Collectie Theo van Gogh, Amsterdam, 1960, no. 47
Einführung Heinz Fuchs, Die Nabis und ihre Freunde = Les Nabis et leurs amis, [s.l.], [1963], [unpaged]
Kuno Mittelstädt, Die Selbstbildnisse Paul Gauguins, Berlin, 1968, p. 5, 9-11, 61-62
Introduction Richard J. Boyle, The early work of Paul Gauguin : genesis of an artist, Cincinnati, 1971, p. 9-10, 12
Fred Leeman; avec la collaboration de Béatrice Recchi-Altariba et Annie Champié ; documentation: Lucrezia Argyropoulos-Recchi et Céline Cordier, Emile Bernard (1868-1941), Paris, 2013, p. 138-140
A.M. Hammacher, Exposition les amis de van Gogh : catalogue, Paris, 1960, p. 32-33
Aukje Vergeest, The French collection : nineteenth-century French paintings in Dutch public collections, Amsterdam, 2000, p. 186
Peggy Vance, Gauguin, London, 1992, p. 64-65
Ziva Amishai-Maisels, Gauguin's religious themes, New York, 1985, p. 74-77, 97, 124-125, 140, 529
Daniel Wildenstein ; text and research Sylvie Crussard ; doc. and chron. Martine Heudron, Gauguin : a savage in the making : catalogue raisonné of the paintings (1873-1888), Milano, 2002, p. 478-485
Foreword Philip James ; Douglas Cooper, Gauguin : an exhibition of paintings, engravings and sculpture organized with the Edingburgh Festival Society by the Arts Council of Great Britain, Londen [etc.], p. 22
Catalogue Jean Leymarie ; précédé par René Huyghe, Gauguin : exposition du Centenaire, Parijs, 1949, p. 19-21
Georges Wildenstein, Gauguin : I. catalogue, Parijs, 1964, p. 88-89
Ed. by Belinda Thomson ; consultant ed. Tamar Garb ; with contributions by Phillipe Dagen, Amy Dickson, Charles Frosdick ... [et al.], Gauguin : maker of myth, London, 2010, p. 11, 18-19, 71
Daniel Wildenstein ; texte en recherches Sylvie Crussard ; doc. Martine Heudron, Gauguin : premier itinéraire d'un sauvage : catalogue de l'oeuvre peint (1873-1888), Paris, 2001, p. 429-433, 478-485
Maite van Dijk and Joost van der Hoeven ; with contrib. by Sylvie Crussard and Karen Rechnitzer Pope, Gauguin and Laval in Martinique, Bussum, 2018, p. 41
Foreword Gabriel White ; Introduction Denys Sutton, Gauguin and the Pont-Aven group, [London], 1966, p. 9, 20-21
Maite van Dijk en Joost van der Hoeven ; met bijdr. van Sylvie Crussard En Karen Rechnitzer Pope, Gauguin en Laval op Martinique, Bussum, 2018, p. 41
Maite van Dijk et Joost van der Hoeven ; avec des contrib. de Sylvie Crussard et Karen Rechnitzer Pope, Gauguin et Laval en Martinique, Bruxelles, 2018, p. 41
par Maria Grazia Messina, Gauguin et les sources littéraires, p. 103
Voorw. en artikelen Bengt Dahlbäck, Bengt Danielson ; Katalogen har redigerats av Patrik Reuterswärd ; artikel Richard S. Field, Gauguin i Söderhavet, Stockholm, 1970, p. 83
Nienke Bakker en Lisa Smit (red.) ; Wieteke van Zeil, Ann Blokland, Laura Prins... [et al.], In the picture : kunstenaarsportretten, Bussum, 2020, p. 44, 72-73
Nienke Bakker en Lisa Smit (eds.) ; Wieteke van Zeil, Ann Blokland, Laura Prins... [et al.], In the picture : portraying the artist, Bussum, 2020
Chris Stolwijk, Sjraar van Heugten, Leo Jansen en Andreas Blühm (red.), De keuze van Vincent : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, p. 300, 307
Martin Bailey, Living with Vincent van Gogh : the homes & landscapes that shaped the artist, London, 2019, p. 132
Text: Esther Darley, Renske Suijver, Masterpieces in the Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 117
Tekst: Esther Darley, Renske Suijver, Meesterwerken in het Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 117
Texte de Denis Coutagne, Le midi de Van Gogh, Marseille, [s.a.], p. 91
Onder red. van Maite van Dijk, Magne Bruteig en Leo Jansen ; met bijdragen van Reinhold Heller, Jill Lloyd, Uwe M. Schneede ... [et al.], Munch : Van Gogh, Brussel, 2015, p. 26-27
Avant-propos Sadi de Gorter ; introduction V.W. van Gogh, Oeuvres écrites de Gauguin et Van Gogh : collections du Musée National Vincent van Gogh, Amsterdam, Paris, 1975, p. 47
door Just Havelaar, Paul Gauguin, p. 418-419
Douglas Cooper ; préface S.H. Levie, Paul Gauguin : 45 lettres à Vincent, Théo et Jo van Gogh : collection Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 's-Gravenhage ; Lausanne, 1983, p. 52-59
Nancy Mowll Mathews, Paul Gauguin : an erotic life, New Haven, 2001, p. 115-118, 126-127, 155
Voorw. C. Griffith Mann, Axel Rüger ; Heather Lemonedes, Belinda Thomson, Agnieszka Juszczak ; met bijdragen van Chris Stolwijk, Moyna Stanton, Paul Gauguin : de doorbraak naar moderniteit, Amsterdam, 2009, p. 119-121, 149, 237
Voorw. C. Griffith Mann, Axel Rüger ; Heather Lemonedes, Belinda Thomson, Agnieszka Juszczak ; met bijdragen van Chris Stolwijk, Moyna Stanton, Paul Gauguin : the breakthrough into modernity, Amsterdam, 2009, p. 119-121, 146-149, 238
W. Barth, Paul Gauguin 1848-1903, Basel, 1928, p. 16
Lee van Dovski ; avant-propos de Henri Guillemin, Paul Gauguin oder die Flucht vor der Zivilisation, Bern, 1950, p. 342
Pascal Bonafoux, Les peintres et l'autoportrait, Genève, 1984, p. 124-126
Colta Ives, Helen Giambruni, Sasha M. Newman, Pierre Bonnard : the graphic art, New York, cop. 1989, p. 75-78
[Vorwort R. Wehrli ; Einführung von Denys Sutton ; Auswahl der Dokumentarischen Texte Fritz Hermann ; Katalog übersetzung und ergänzung von Felix Andreas Baumann], Pont-Aven : Gauguin und sein Kreis in der Bretagne, Zürich, 1966, p. 13-14, 51
Ed. by E. van Uitert and M. Hoyle; with contrib. from H. van Crimpen ... [et al.], The Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 110-111, 314
Frances S. Connelly, The sleep of reason : primitivism in modern European art and aesthetics 1725-1907, Pennsylvania, 1995
redigerad av K.G. Hultén, Stedelijk Museum, Amsterdam besöker Moderna Museet, Stockholm, Stockholm, 1961, [unpaged]
Voorw. door C.W.H. Baard, Stedelijke tentoonstelling 'Vincent van Gogh en zijn tijdgenooten' : met steun van het Rijk en met medewerking der Vereeniging 'Vincent van Gogh en zijn tijd' ter herdenking van den sterfdag van Vincent van Gogh (29 juli 1890), Den Haag, 1930, p. 30
Martin Bailey, Studio of the south : Van Gogh in Provence, London, 2016, p. 106-107, 109-111
Martin Bailey, The sunflowers are mine : the story of Van Gogh's masterpiece, London, 2013, p. 63-64
Vojtech Jirat-Wasiutynski, H. Travers Newton Jr., Technique and meaning in the paintings of Paul Gauguin, Cambridge, 2000, p. 105-114
Chris Stolwijk and Richard Thomson ; with a contr. by Sjraar van Heugten, Theo van Gogh 1857-1891 : art dealer, collector and brother of Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, p. 163, 170
Chris Stolwijk en Richard Thomson ; met een bijdr. van Sjraar van Heugten, Theo van Gogh 1857-1891 : kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, p. 163, 168, 170
[Chris Stolwijk, Richard Thomson, Sjraar van Heugten], Theo van Gogh, 1857-1891 : marchand de tableaux, collectionneur, frère de Vincent, Amsterdam ; Zwolle ; Paris, 1999, p. 163, 168, 170, 218
William J. Havlicek, Van Gogh's untold journey : revelations of faith, family, and artistic inspiration, Amsterdam, 2010, p. 214-216, 226-227
Marije Vellekoop ; met bijdragen van Nienke Bakker, Maite van Dijk, Ella Hendriks ... [et al.], Van Gogh aan het werk, Amsterdam, 2013, p. 177, 180, 275-278
Nienke Bakker, Van Gogh aan het werk : hoogtepunten, Amsterdam, 2013
Douglas W. Druick and Peter Kort Zegers ; in coll. with Britt Salvesen, Van Gogh and Gauguin : the Studio of the South, Chicago, 2001, p. 147-155, 182, 187, 247, 257, 277, 323, 339, 405
Marije Vellekoop ; with contributions by Nienke Bakker, Maite van Dijk, Ella Hendriks ... [et al.], Van Gogh at work, Amsterdam, 2013, p. 177, 180, 275-276
Douglas W. Druick en Peter Kort Zegers ; in samenw. met Britt Salvesen, Van Gogh en Gauguin : het Atelier van het Zuiden, Chicago, 2001, p. 147-155, 182, 187, 247, 257, 277, 323, 339, 389
Roland Dorn, George S. Keyes, Joseph J. Rishel with Katherine Sachs ... [et al.] ; with a chronology by Katherine Sachs, Van Gogh face to face : the portraits, Detroit, 2000, p. 122, 124-125, 135
Ronald Pickvance, Van Gogh in Arles, New York, cop. 1984, p. 170-171, 236-237
Ronald de Leeuw, Van Gogh Museum : schilderijen en pastels, Zwolle, 1993, p. 196-197
Anne-Birgittte Fonsmark, Van Gogh, Gauguin, Bernard : friction of ideas, Charlottenlund, 2014, p. 117, 138, 175, 200
Chris Stolwijk, Sjraar van Heugten, Leo Jansen en Andreas Blühm (eds.), Vincent's choice : the Musée imaginaire of Van Gogh, Amsterdam, 2003, p. 121, 298, 300, 307
[Ten geleide J. Wilms ; voorw. V.W. van Gogh ; ter verantw. van Mark Edo Tralbaut], Vincent van Gogh, [unpaged]
[Introd. de V.W. van Gogh], Vincent van Gogh (1853-1890) : son art et ses amis, [Amsterdam, 1958], [unpaged]
W. Munsterberger ; Inl. door H.L. Jaffé, Vincent van Gogh : een documentaire tentoonstelling, p. 4
Leo Jansen, Hans Luijten en Nienke Bakker, Vincent van Gogh : painted with words : the letters to Émile Bernard, New York, 2007, p. 96-111, 272-279, 288-313
Bogomila Welsh-Ovcharov, Vincent van Gogh and the birth of Cloisonism, Toronto, 1981, p. 48-49, 184
Dario Gamboni, The vision of a vision : perception, hallucination, and potential images in Gauguin's Vision of the sermon, p. 12-15
Vorwort Hans Platte, Wegbereiter der modernen Malerei : Cézanne, Gauguin, Van Gogh, Seurat, Hamburg, 1963, [unpaged]
Martin Gayford, The Yellow House : Van Gogh, Gauguin, and nine turbulent weeks in Arles, London, 2006, p. 3-8, 41, 84-85, 305