Aan de oever van de rivier, Martinique
Nu te zien
Paul Gauguin (1848 - 1903), Martinique, 1887
olieverf op doek, 54.5 cm x 65.5 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
In 1887 verbleven Gauguin en zijn kunstenaarsvriend Charles Laval in de Franse kolonie Martinique. Gauguin voelde zich sterk aangetrokken tot het, in zijn ogen ‘exotische’ eiland. De kunstwerken die hij er maakte geven een koloniale blik op de werkelijkheid. In Aan de oever van de rivier, Martinique romantiseerde hij het landschap. De nazaten van tot slaaf gemaakte mensen zijn prominent in beeld. Van hun erbarmelijke leefomstandigheden op plantages is daarentegen niets te zien.
Kort na Gauguins terugkeer uit Martinique ontmoette hij Van Gogh. Die had grote bewondering voor hem en ruilde twee van zijn schilderijen met zonnebloemen voor dit schilderij. In een brief aan zijn zus Willemien omschreef Vincent het landschap als ‘een uitgedroogde rivier met paarsch slijk’.
- Inventarisnummer
- s0220V1962
- Afmetingen
- 54.5 cm x 65.5 cm, 73 cm x 83.8 cm, 8 cm
- Herkomst
- December 1887 geruild door de kunstenaar, Parijs met Vincent van Gogh, Parijs; door Vincent van Gogh ondergebracht bij zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh, Laren aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; vanaf de opening op 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
- kunstenaar
- Paul Gauguin
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Amsterdam, Van Gogh Museum, Gauguin en Laval op Martinique, 5 oktober 2018-13 januari 2019, nr. 1
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013-13 januari 2014, nr. 214
Amsterdam, Van Gogh Museum, Paul Gauguin. De doorbraak naar moderniteit, 19 februari-6 juni 2010, nr. 81
New York, NY, The Morgan Library & Museum, Painted with Words. Vincent van Gogh's letters to Emile Bernard, 28 september 2007-6 januari 2008, nr. 17
Amsterdam, Van Gogh Museum, De keuze van Vincent. Van Goghs Musée imaginaire, 14 februari-15 juni 2003, nr. 141
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh en Gauguin. Het atelier van het zuiden, 9 februari-2 juni 2002, nr. 12
Chicago, Art Institute of Chicago, Van Gogh and Gauguin. The Studio of the South, 22 september 2001-13 januari 2002, nr. 12
Parijs, Musée d'Orsay, Theo van Gogh 1857-1891. Marchand de tableaux, collectionneur, frère de Vincent, 27 september 1999-9 januari 2000, nr. 164
Amsterdam, Van Gogh Museum, Theo van Gogh 1857-1891. Kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, 24 juni-5 september 1999, nr. 164
Stockholm, Nationalmuseum (Stockholm), Gauguin i Söderhavet, 5 maart-10 mei 1970, nr. 3
Parijs, Institut Néerlandais, Les amis de Van Gogh, 9 november-17 december 1960, nr. 38
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Collectie Theo van Gogh, april-mei 1960, nr. 44
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Collectie Theo van Gogh, februari 1960, nr. 44
Mons, Museum voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh (1853-1890). Son art et ses amis, 22 maart-5 mei 1958, nr. 88
New York, NY, Wildenstein & Company, Loan exhibition, Gauguin: for the benefit of the Citizen's Committee for Children of New York City, 5 april-5 mei 1956, nr. 5
Coral Gables, Lowe Gallery of the University of Miami, Paul Gauguin, 1848-1903, 8-28 maart 1956, nr. 3
Palm Beach (Florida), Society of the Four Arts, Paul Gauguin 1848-1903, 4 februari-4 maart 1956, nr. 4
Edinburgh, Royal Scottish Academy, Paul Gauguin : paintings, sculpture and engravings, 30 september-26 oktober 1955, nr. 16
Londen, Tate Gallery, Paul Gauguin : paintings, sculpture and engravings, 30 september-26 oktober 1955, nr. 16
Antwerpen, Feestzaal Antwerpen, Vincent van Gogh, 7 mei-19 juni 1955, nr. 386
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, De verzameling van Theo van Gogh. Met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent, 31 maart-11 mei 1953, nr. 27b
Otterlo, Kröller-Müller Museum, De verzameling van Theo van Gogh. Met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent, 1953, nr. 27b
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, De verzameling van Theo van Gogh. Met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent, 1953, nr. 27b
Lausanne, Musée Cantonal des Beaux-Arts, Gauguin: exposition du centenaire, 16 februari-16 april 1950, nr. 29
Bazel, Kunstmuseum Basel, Ausstellung Paul Gauguin zum 100. Geburtsjahr, 26 november 1949-29 januari 1950, nr. 13
Londen, Arts Council of Great Britain, 1949
Parijs, Musée de l'Orangerie, Gauguin : exposition du Centenaire, 1949, nr. 4
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh en zijn tijdgenooten, 6 september-2 november 1930, nr. 155
Berlijn, Galerie Thannhauser, Paul Gauguin: 1848-1903 : Ausstellung in unserem Berliner Haus, oktober 1928-[onbekend], nr. 18
Bazel, Kunsthalle Basel, Paul Gauguin 1848-1903, juli-augustus 1928, nr. 31
Den Haag, Museum Mesdag, Zonder titel [Presentatie in het museum], april-mei 1926
Londen, Leicester Galleries, An exhibition of works by Paul Gauguin (1848-1903), juli 1924-[onbekend], nr. 48
Antwerpen, Feestzaal Antwerpen, L'art contemporain, 29 april-28 mei 1922, nr. 274
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Moderne Kunst Kring: Ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure: exposée au Musée Municipal Suasso, 6 oktober-7 november 1912, nr. 16
Gayford, Martin, Van Gogh sunflowers, London, 2024, pp. 22-23
Loyrette, Henri, Gauguin's world : tōna iho, tōna ao, Parkes Place East, Parkes, 2024, pp. 144-145
Hoeven, Joost van der, Roos Rosa de Carvalho, Fleur, Blok, Franka, Smit, Lisa, Reid, Nina, Suijver, Renske, Tas, Sara, Contemporaries of Van Gogh 1 : works collected by Theo and Vincent, Amsterdam, 2023
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Geldof, Muriel, Hendriks, Ella, Reissland, Birgit, Van Gogh at work, Amsterdam, 2019, p. 159
Dijk, Maite van, Hoeven, Joost van der, Crussard, Sylvie, Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin and Laval in Martinique, Bussum, 2018, pp. 14, 81, 94, 104, 108, 155, note 8 on p. 163, 170
Dijk, Maite van, Hoeven, Joost van der, Crussard, Sylvie, Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin en Laval op Martinique, Bussum, 2018, p. 15
Dijk, Maite van, Hoeven, Joost van der, Crussard, Sylvie, Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin et Laval en Martinique, Bruxelles, 2018, p. 15
Walther, Ingo F., Gauguin 1848-1903 : the primitive sophisticate, Köln, 2017, pp. 14-15
Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Hendriks, Ella, Van Gogh aan het werk, Amsterdam, 2013, p. 159
Bailey, Martin, The sunflowers are mine : the story of Van Gogh's masterpiece, London, 2013, pp. 37, 48
Greub, Suzanne, Friborg, Flemming, Druick, Douglas W., Zegers, Peter Kort, Gauguin : Polynesia, München, 2011, pp. 60-62
Thomson, Belinda, Garb, Tamar, Dagen, Philippe, Dickson, Amy, Frosdick, Charles, Gauguin : maker of myth, London, 2010, pp. 24-39
Lemonedes, Heather, Thomson, Belinda, Juszczak, Agnieszka, Stolwijk, Chris, Stanton, M., Paul Gauguin : de doorbraak naar moderniteit, Amsterdam, 2009, pp. 145-146, 237
Lemonedes, Heather, Thomson, Belinda, Juszczak, Agnieszka, Stolwijk, Chris, Stanton, M., Paul Gauguin : the breakthrough into modernity, Amsterdam, 2009, pp. 144-146, 229, 238
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh - De brieven : De volledige, geïllustreerde en geannoteerde uitgave : Deel 3 : Drenthe - Parijs, 1883-1887, Amsterdam, 2009, p. 372
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh - The Letters : The complete illustrated and annotated edition : Volume 3 : Drenthe - Paris, 1883-1887, Amsterdam, 2009, p. 372
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh - The Letters : The complete illustrated and annotated edition : Volume 4 : Arles, 1888-1889, Amsterdam, 2009, pp. 90, 174, 206, 308, 315-316, 388
Jansen, Leo, Luijten, Hans, Bakker, Nienke, Vincent van Gogh : painted with words : the letters to Émile Bernard, New York, 2007, pp. 11, 48-51, 155-165, note 1 on p. 163
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, De keuze van Vincent : Van Goghs Musée imaginaire, Amsterdam, 2003, pp. 276, 307
Stolwijk, Chris, Heugten, Sjraar van, Jansen, Leo, Blühm, Andreas, Vincent's choice : the Musée imaginaire of Van Gogh, Amsterdam, 2003, pp. 276, 305, 307
Wildenstein, Daniel, Crussard, Sylvie, Heudron, Martine, Gauguin : a savage in the making : catalogue raisonné of the paintings (1873-1888), Milano, 2002, pp. 342-344
Wildenstein, Daniel, Crussard, Sylvie, Heudron, Martine, Gauguin : premier itinéraire d'un sauvage : catalogue de l'oeuvre peint (1873-1888), Paris, 2001, pp. 318-319, 342-344
Mowll Mathews, Nancy, Paul Gauguin : an erotic life, New Haven, 2001, pp. 78-90
Druick, Douglas W., Zegers, Peter Kort, Salvesen, Britt, Van Gogh and Gauguin : the Studio of the South, Chicago, 2001, pp. 80-82, 405
Druick, Douglas W., Zegers, Peter Kort, Salvesen, Britt, Van Gogh en Gauguin : het Atelier van het Zuiden, Chicago, 2001, pp. 80-82, 389
Vergeest, Aukje, The French collection : nineteenth-century French paintings in Dutch public collections, Amsterdam, 2000, p. 185
Jirat-Wasiutyński, Vojtěch, Newton, Travers, Technique and meaning in the paintings of Paul Gauguin, Cambridge, 2000, pp. 81, 83-85, note 48 on p. 228
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh 1857-1891 : art dealer, collector and brother of Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, pp. 161, 164
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh 1857-1891 : kunsthandelaar, verzamelaar en broer van Vincent, Amsterdam ; Zwolle, 1999, pp. 163-164, 168
Stolwijk, Chris, Thomson, Richard, Heugten, Sjraar van, Theo van Gogh, 1857-1891 : marchand de tableaux, collectionneur, frère de Vincent, Amsterdam ; Zwolle ; Paris, 1999, pp. 163-164
Eisenman, Stephen Frederick, Gauguin's skirt, London, 1997, pp. 27-49
Leeuw, Ronald de, The Van Gogh Museum : paintings and pastels, Zwolle, 1994, pp. 122-123
Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : schilderijen en pastels, Zwolle, 1993, pp. 122-123
Bacou, Roseline, Gauguin : actes du colloque Gauguin Musée d'Orsay 11-13 janvier 1989, Paris, 1991, pp. 66, 68-69
Loize, Jean, Comment le peintre Paul Gauguin fit une merveilleuse découverte de la Martinique : ses tableaux, dessins de 1887, estampes, etc. : comment ce séjour écourté, avec Charles Laval, fera épanouir tout son art jusqu'au Pacifique, Martinique, 1990, pp. 25, 27, 29
Merlhès, Victor, Paul Gauguin et Vincent van Gogh 1887-1888 : lettres retrouvées, sources ignorées, Taravao, Tahiti, 1989, pp. 55-56
Brettell, Richard Robson, The art of Paul Gauguin, Washington, 1988, pp. 59-60
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, The Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 314
Hoog, Michel, Gauguin : vie et oeuvre, [s.l.], 1987, p. 67
Dorn, Roland, Douglas Cooper 'Paul Gauguin: 45 lettres à Vincent, Theo et Jo van Gogh. Collection Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam.', pp. 324-325
Merlhès, Victor, Gauguin, Paul, Correspondance de Paul Gauguin : documents, témoignages, Paris, 1984, pp. 161, 471
Rechnitzer Pope, Karen Kristine, Gauguin and Martinique, Ann Arbor, 1983, pp. XIII, 108, 113, 149-151, 156-158, 162, 208, 224, 246, 249, 300
Cooper, Douglas, Gauguin, Paul, Levie, S.H., Paul Gauguin : 45 lettres à Vincent, Théo et Jo van Gogh : collection Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 's-Gravenhage ; Lausanne, 1983, pp. 14, 15, 17, 26, 27, 33, 253, 341
Welsh-Ovcharov, Bogomila, Vincent van Gogh and the birth of Cloisonism, Toronto, 1981, pp. 28-29
Cucchi, Roger, Gauguin à la Martinique : le Musée imaginaire complet de ses peintures, dessins, sculptures, ceramiques, les faux, les lettres, les catalogues d'expositions, Vaduz-Liechtenstein, 1979, p. 45
Rewald, John, Theo van Gogh, Goupil and the impressionists, pp. 19, 35, 61, 63
Sugana, G.M., L'opera completa di Gauguin, Milano, 1972, p. 90
Dahlbäck, Bengt, Danielsson, Bengt, Reuterswärd, Patrik, Field, Richard S., Gauguin i Söderhavet, Stockholm, 1970, p. 82
Roskill, Mark W., Van Gogh, Gauguin and French painting of the 1880s : a catalogue raisonné of key works, Ann Arbor, 1970, pp. 128-129
Tellegen-Hoogendoorn, Annet, Vincent en Gauguin, p. 42
Wildenstein, Georges, Gauguin : I. catalogue, Parijs, 1964, p. 82
Gogh, Vincent Willem van, Collectie Theo van Gogh, Amsterdam, 1960
Gogh, Vincent Willem van, Enkele notities over Gauguin op Martinique 1887, pp. 16-17
Hammacher, A.M., Exposition les amis de van Gogh : catalogue, Paris, 1960, p. 31
Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh (1853-1890) : son art et ses amis, Amsterdam, 1958
Cooper, Douglas, James, Philip, Gauguin : an exhibition of paintings, engravings and sculpture, Londen [etc.], 1955, p. 19
Gogh, Vincent Willem van, Tralbaut, Marc Edo, Wilms, J., Vincent van Gogh, s.l., 1955
Gogh, Vincent Willem van, De verzameling van Theo van Gogh : met uitzondering van de werken van zijn broer Vincent = La collection de Theo van Gogh : excepté les oeuvres de son frère Vincent, Amsterdam, 1953
Huyghe, René, Le carnet de Paul Gauguin, Paris, 1952, p. 225
Dovski, Lee van, Paul Gauguin oder die Flucht vor der Zivilisation, Bern, 1950, p. 341
Schmidt, Georg, Ausstellung Paul Gauguin zum 100. Geburtsjahr, Basel, 1949, p. 23
Leymarie, Jean, Huyghe, René, Gauguin : exposition du Centenaire, Parijs, 1949, p. 13
Meyerson, Åke, Van Gogh and the school of Pont-Aven, p. 142
Graber, Hans, Paul Gauguin nach eigenen und fremden Zeugnissen, Basel, 1946, p. 75
Baard, Cornelis, Stedelijke tentoonstelling 'Vincent van Gogh en zijn tijdgenooten' : met steun van het Rijk en met medewerking der Vereeniging 'Vincent van Gogh en zijn tijd' ter herdenking van den sterfdag van Vincent van Gogh (29 juli 1890), Den Haag, 1930, p. 29
Barth, Wilhelm, Paul Gauguin 1848-1903, Basel, 1928, p. 15
Hartrick, Archibald Standish, Catalogue of an exhibition of works by Paul Gauguin (1848-1903), London, 1924, p. 32
L'art contemporain : catalogue = Kunst van heden : catalogus, Anvers, 1922, pp. 54-55
Kikkert, Conrad, Le Fauconnier, Catalogue des ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure, Amsterdam, 1912, p. 12
Havelaar, Just, Paul Gauguin, p. 416