Knotberken
Vincent van Gogh (1853 - 1890), Nuenen, maart 1884
potlood, pen in inkt, waterverf, op papier, 39.5 cm x 54.2 cm
Credits (verplicht te vermelden): Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Van Gogh hield van afgeknotte bomen met hun knoestige stammen. Hij gaf ze vaak de hoofdrol in zijn tekeningen en schilderijen, zoals hier. In een brief aan zijn broer Theo vergeleek hij een rij knotbomen met een ‘processie weesmannen’. Daarmee bedoelde hij dat ook de natuur een ziel had.
Dit werk behoort tot een reeks van zeven pentekeningen van Brabantse landschappen uit 1884. De composities zijn aansprekend. De manier waarop hij tekende, met veel arceringen, geeft blijk van een eigen stijl. Ze vormen een hoogtepunt binnen Van Goghs Nederlandse oeuvre.
- F-nummer
- F1240
- JH-nummer
- JH0469
- Inventarisnummer
- d0364V1968
- Afmetingen
- 39.5 cm x 54.2 cm
- Herkomst
- Na maart 1884 bij zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn dood op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; na 1891 waarschijnlijk door Jo van Gogh-Bonger geschonken aan haar schoonzus Anna van Houten-van Gogh, Dieren; na haar overlijden op 20 september 1930 geërfd door een huisvriend H.J. Calkoen, Velsen; 1963 verkocht door H.J. Calkoen aan de Theo van Gogh Stichting, Laren; 1968 overgedragen aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; tot de opening van het museum op 2 juni 1973 in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; vanaf 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
- kunstenaar
- Vincent van Gogh
- Credits (verplicht te vermelden)
- Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Amsterdam, Van Gogh Museum, Anselm Kiefer - Sag mir wo die Blumen sind, 7 maart-9 juni 2025
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Anselm Kiefer - Sag mir wo die Blumen sind, 7 maart-9 juni 2025
Amsterdam, Van Gogh Museum, Ongekend. Verhalen rond 10 jaar aanwinsten, 5 februari-12 september 2021
Amsterdam, Van Gogh Museum, Munch : Van Gogh, 24 september 2015-17 januari 2016
Oslo, Munch Museum, Van Gogh + Munch, 9 mei-6 september 2015
Maastricht, MECC, Van Gogh's drawings. Masterpieces from the Van Gogh Museum, 15-24 maart 2013
Wenen, Albertina, Vincent van Gogh. Gezeichnete Bilder, 4 september-7 december 2008, nr. 20
New York, NY, Metropolitan Museum of Art, Vincent van Gogh. The Drawings, 12 oktober-31 december 2005, nr. 19
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh tekenaar. De meesterwerken, 2 juli-18 september 2005, nr. 19
Tokyo, Seiji Togo Memorial Yasuda Kasai Museum of Art, Vincent van Gogh Drawing Exhibition. Van Gogh and his Time from the Van Gogh Museum and the H.W. Mesdag Museum, 14 september-13 november 2000, nr. 12
Tokyo, Tobu Museum of Art, A Hawaii Treasury: masterpieces from the Honolulu Academy of Arts, 13 maart-21 mei 2000, nr. 12
Amsterdam, Van Gogh Museum, Vincent van Gogh tekeningen. Nuenen 1883-1885, 20 juni-12 oktober 1997, nr. geen catnr. / no cat. no.
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Vincent van Gogh. Tekeningen, 30 maart-29 juli 1990, nr. 94
Den Bosch, Noordbrabants Museum, Van Gogh in Brabant. Schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, 2 november 1987-10 januari 1988, nr. 73
Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Vincent van Gogh in zijn Hollandse jaren. Kijk op stad en land door Van Gogh en zijn tijdgenoten 1870-1890, 13 december 1980-22 maart 1981, nr. 139
Oslo, Munch Museet, Vincent van Gogh, 5 april-15 juni 1976, nr. 23
Stockholm, Kulturhuset, Vincent van Gogh, 10 februari-28 maart 1976, nr. 23
Malmö, Malmö Konsthall, Vincent van Gogh. 100 teckningar och akvareller. 100 drawings and water colours, 6 juni-10 augustus 1975, nr. 23
Florence, Palazzo Strozzi, Quarta biennale internazionale della grafica d'arte. La grafica dal realismo al simbolismo, 11 mei-30 juni 1974, nr. 11
Bern, Kunstmuseum (Bern), Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 25 januari-15 april 1973, nr. 53
Straatsburg, Musée d'Art Moderne et Contemporain Strasbourg, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 22 oktober 1972-15 januari 1973, nr. 53
Parijs, Musée de l'Orangerie, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 december 1971-10 april 1972, nr. 129
New York, NY, Brooklyn Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 februari-4 april 1971, nr. 76
San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 december 1970-31 januari 1971, nr. 76
Baltimore (Maryland), Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 oktober-29 november 1970, nr. 76
Columbus (Ohio), Columbus Gallery of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 5 maart-5 april 1970, nr. 8
Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 20 december 1969-1 februari 1970, nr. 76
Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 oktober-1 december 1969, nr. 76
Londen, Hayward Gallery, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings of the Vincent van Gogh Foundation Amsterdam, 23 oktober 1968-12 januari 1969, nr. 23
Ottawa, National Gallery of Canada, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 14 maart-15 april 1968, nr. 20
Luik, Musée des Beaux-Arts (Liège), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 3 maart-30 september 1968, nr. 20
Toledo (Ohio), Toledo Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 20 januari-3 maart 1968, nr. 20
Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 17 november-31 december 1967, nr. 20
Dallas, Dallas Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 6 oktober-4 november 1967, nr. 20
Zürich, Kunsthaus Zürich, Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 5 april-4 juni 1967, nr. 23
Lille, Palais des Beaux-Arts (Lille), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 14 januari-13 maart 1967, nr. 23
Albi, Musée Toulouse-Lautrec, Vincent van Gogh. Dessinateur, 27 mei-31 augustus 1966, nr. 22
Parijs, Institut Néerlandais, Vincent van Gogh. Dessinateur, 28 januari-20 maart 1966, nr. 22
Nuenen, Gemeentehuis, Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 8-31 mei 1965, nr. geen catnr. / no cat. no.
Gent, Museum voor Schone Kunsten (Gent), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 19 februari-28 maart 1965, nr. 51
Charleroi, Palais des Beaux-Arts (Charleroi), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 9 januari-9 februari 1965, nr. 51
New York, NY, Solomon R. Guggenheim Museum, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 april-28 juni 1964, nr. 77
Washington, Washington Gallery of Modern Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 februari-19 maart 1964, nr. 77
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Malerier og tegninger, 24 oktober-15 december 1963, nr. 77
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, 150 jaar Nederlandse kunst. Schilderijen, beelden, tekeningen, grafiek 1813-1963, 6 juli-29 september 1963, nr. 95
Amsterdam, Rijksprentenkabinet Amsterdam, Van Hieronymus Bosch tot Vincent van Gogh. Vijf eeuwen tekenkunst, 23-21 mei 1959, nr. 145
Chicago, Art Institute of Chicago, Dutch Drawings. Masterpieces of Five Centuries, 2-27 april 1959, nr. 145
Washington, National Gallery of Art, Dutch Drawings. Masterpieces of Five Centuries, 5-26 oktober 1958, nr. 145
New York, NY, The Pierpont Morgan Library, Dutch Drawings. Masterpieces of Five Centuries, 1958-1959, nr. 145
Boston, Museum of Fine Arts (Boston), Dutch Drawings. Masterpieces of Five Centuries, 1958-1959, nr. 145
Cleveland, Cleveland Museum of Art, Dutch Drawings. Masterpieces of Five Centuries, 1958-1959, nr. 145
Minneapolis, Minneapolis Institute of Arts, Dutch Drawings. Masterpieces of Five Centuries, 1958-1959, nr. 145
Leiden, Museum De Lakenhal, Teekeningen van Vincent van Gogh, 25 april-1 mei 1893
Naifeh, Steven, Van Gogh and the artists he loved, New York, 2021, p. 351, 355, 359
Darley, Esther, Suijver, Renske, Masterpieces in the Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 41
Darley, Esther, Suijver, Renske, Meesterwerken in het Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 41
Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Zwikker, Roelie, Van Gogh tekenaar : de meesterwerken, Amsterdam, 2016, p. 57, 61, 186
Dijk, Maite van, Bruteig, Magne, Jansen, Leo, Heller, Reinhold, Lloyd, Jill, Schneede, Uwe M., Munch : Van Gogh, Brussel, 2015, p. 180-181
Kendall, Richard, Heugten, Sjraar van, Stolwijk, Chris, Van Gogh and nature, Williamstown, 2015, p. 52-53
Jooren, Marieke, Van Gogh's drawings : masterpieces from the Van Gogh Museum, p. 28-29
Standring, Timothy, Tilborgh, Louis van, Kelly, Simon, Kendall, Richard, Meedendorp, Teio, Coon, A.R., Becoming van Gogh, Denver, 2012, p. 50
Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Van Gogh : gezeichnete Bilder, Köln, 2008, p. 158-161
Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Meedendorp, Teio, Van Gogh : heartfelt lines, Köln, 2008, p. 158-161
Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh drawings : volume 2 : Nuenen 1883-1885 : Van Gogh Museum, Amsterdam ; Bussum, 1997, p. 87-89
Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh tekeningen : Nuenen 1883-1885 : Van Gogh Museum : 2, Bussum, 1997, p. 87-89
Pey, E.B.F., Pickvance, Ronald, Wolk, J. van der, Vincent van Gogh : tekeningen, Milaan, 1990, p. 151
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, The Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 404
Uitert, Evert van, Van Gogh in Brabant : schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, Zwolle, cop. 1987, p. 204
Chatelet, A., Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh : dessins - aquarelles, [unpaged]